Oporezivanje prihoda nerezidentnog pravnog lica ostvarenog od rezidentnog pravnog lica u postupku namirenja potraživanja, po osnovu usluga pruženih/korišćenih na teritoriji Srbije

U skladu sa članom 40. stav 1. tačka 5) Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Službeni glasnik RS”, br. 25/01 ... 112/15 - u daljem tekstu Zakon), ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno, porez na dobit po odbitku po stopi od 20% obračunava se i plaća na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice od rezidentnog pravnog lica po osnovu naknada od usluga koje se pružaju ili koriste, odnosno koje će biti pružene ili korišćene na teritoriji Republike.

Napominjemo da se odredba člana 40. stav 1. tačka 5) Zakona primenjuje od 1. marta 2016. godine, saglasno čl. 18. i 27. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dobit pravnih lica („Službeni glasnik RSˮ, broj 112/15).

U smislu člana 40. st. 8. i 9. Zakona, porez po rešenju obračunava se i plaća, između ostalog, na prihode iz stava 1. tačka 5) istog člana Zakona koje nerezidentno pravno lice ostvari po osnovu namirenja potraživanja u postupku izvršenja, odnosno u svakom drugom postupku namirenja potraživanja, u skladu sa zakonom, pri čemu je nerezidentno pravno lice - primalac prihoda, dužno da u roku od 30 dana od dana ostvarivanja prihoda, preko poreskog punomoćnika određenog u skladu sa propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija, podnese poresku prijavu nadležnom poreskom organu, i to u opštini sedišta ili prebivališta poreskog punomoćnika, na osnovu koje nadležni poreski organ donosi rešenje.

U smislu člana 40a st. 1. i 2. Zakona, na nerezidentno pravno lice – primaoca prihoda primenjuju se odredbe ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, pod uslovom da nerezident dokaže status rezidenta države sa kojom je Republika zaključila ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja i da je nerezident stvarni vlasnik prihoda, pri čemu status rezidenta države sa kojom je zaključen ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, nerezident dokazuje potvrdom o rezidentnosti u skladu sa zakonom kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija.

Saglasno članu 3. stav 2. Pravilnika o sadržaju poreske prijave za obračun poreza na dobit po rešenju na prihode koje ostvaruje nerezidentno pravno lice („Službeni glasnik RSˮ, br. 100/15, 111/15, 14/16 - u daljem tekstu: Pravilnik), nerezidentno pravno lice podnosi prijavu i u slučaju kada u skladu sa ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja porez plaća u državi čiji je rezident, uz podnošenje dokaza da nema osnova za plaćanje poreza u Republici.

Kako proizilazi iz sadržine podnetog zahteva, kao i priloga (podnetog uz zahtev), nerezidentno pravno lice – rezident Republike Slovačke (u daljem tekstu: nerezident), na osnovu zaključenog ugovora sa rezidentnim pravnim licem, pružilo je usluge procesiranja (u pogledu poslovanja platnim karticama) koje su, shodno odredbama dostavljenog ugovora, pružene, odnosno korišćene na teritoriji Republike. Imajući u vidu da je nad rezidentim pravnim licem (primaocem usluga) otvoren stečaj, nerezident je (na ime pruženih a neplaćenih usluga) prijavio potraživanje u postupku stečaja i po tom osnovu (14. decembra 2015, odnosno 27. septembra  2016. godine) ostvario prihod.

Shodno navedenim zakonskim odredbama, na prihod koji je ostvario nerezident (kao stečajni poverilac) u postupku namirenja potraživanja iz stečajne mase stečajnog dužnika (rezidenta Republike), a po osnovu usluga pruženih, odnosno korišćenih na teritoriji Republike, pri čemu je predmetni prihod ostvaren počev od 1. marta 2016. godine (tačnije 27. septembra 2016. godine), obračunava se i plaća porez po rešenju u skladu sa članom 40. stav 1. tačka 5) i stav 8. Zakona, ukoliko međunarodnim ugovorom o izbegavanju dvostrukog oporezivanja nije drukčije uređeno.

Između Savezne Republike Jugoslavije i Slovačke Republike zaključen je Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja u odnosu na poreze na dohodak i na imovinu („Službeni list SRJ - Međunarodni ugovoriˮ, broj 4/01 - u daljem tekstu: Ugovor), koji se primenjuje od 1. januara 2002. godine. Ugovor proizvodi pravno dejstvo i u bilateralnim ekonomskim odnosima između Republike Srbije i Slovačke Republike.

Napominjemo, da Ustav Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 98/06) u članu 16. pored ostalog, predviđa da su, opšte prihvaćena pravila međunarodnog prava i potvrđeni međunarodni ugovori sastavni deo pravnog poretka Republike Srbije i neposredno se primenjuju.

Ugovor, u članu 7. (Dobit od poslovanja) stav 1, između ostalog, propisuje, da se dobit preduzeća države ugovornice oporezuje samo u toj državi, osim ako preduzeće obavlja poslovanje u drugoj državi ugovornici preko stalne jedinice koja se u njoj nalazi.

Imajući u vidu napred navedeno, prihod koji nerezidentno pravno lice (rezident Slovačke Republike) ostvari (po prethodno navedenom osnovu) počev od 1. marta 2016. godine, u postupku namirenja potraživanja iz stečajne mase stečajnog dužnika kao pravnog lica, a koji je predmet oporezivanja prema Zakonu, za nerezidentnog primaoca prihoda, shodno rešenjima iz Ugovora, ima karakter dobiti od poslovanja, koji se oporezuje (shodno članu 7. Ugovora) samo u Slovačkoj Republici, pod uslovom da nerezident (u konkretnom slučaju, pravno lice iz Slovačke Republike) dokaže status rezidenta države sa kojom Republika Srbija ima zaključen ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja (u konkretnom slučaju, Slovačke Republike) i da je nerezident stvarni vlasnik prihoda. Napominjemo da je i u tom slučaju nerezidentno pravno lice dužno da, preko poreskog punomoćnika, podnese poresku prijavu, u skladu sa Pravilnikom.