(„Službeni glasnik RS“, br. 56/11, 80/15, 76/16, 82/17 i 14/20)
OSNOV DONOŠENJA: član 47a stav 6. Zakona o platnom prometu („Službeni list SRJ“, br. 3/02 i 5/03 i „Službeni glasnik RS“, br. 43/04, 62/06, 111/09 - dr. zakon, 31/11 i 139/14 - dr. zakon) i član 18. stav 1. tačka 3) Zakona o Narodnoj banci Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 72/03, 55/04, 85/05 - dr. zakon, 44/10, 76/12, 106/12, 14/15, 40/15 - odluka US i 44/18)
1. Ovom odlukom propisuju se bliži uslovi pod kojima i način na koji Narodna banka Srbije vodi Registar menica i ovlašćenja koje je dužnik dao svojoj banci i svom poveriocu (u daljem tekstu: Registar), sadržina Registra, kao i način brisanja podataka iz Registra.
2. U Registru se evidentiraju menice po kojima su dužnici pravna lica i fizička lica koja obavljaju delatnost (u daljem tekstu: dužnik) i koje su izdate u skladu sa zakonom kojim se uređuje menica, odnosno evidentiraju se ovlašćenja izdata u skladu sa odlukom kojom se propisuju opšta pravila za obavljanje direktnih zaduženja po osnovu ovlašćenja.
Menice iz stava 1. ove tačke (u daljem tekstu: menica) izdate do 31. maja 2004. godine i ovlašćenja iz tog stava (u daljem tekstu: ovlašćenje) izdata pre 1. aprila 2010. godine ne evidentiraju se u Registru, a mogu se izvršavati kroz prinudnu naplatu.
Ovlašćenja izdata do 30. septembra 2015. godine koja dospevaju za naplatu nakon tog datuma - mogu se evidentirati u Registru i izvršavati kroz prinudnu naplatu.
Dužnik ne može izdavati ovlašćenja svojoj banci i svom poveriocu niti podnositi zahtev za njihovu registraciju, odnosno evidentiranje u Registru, počev od 1. oktobra 2015. godine.
3. Zahtev za registraciju menice dužnik podnosi svojoj banci, i to na obrascu Zahtev za registraciju/brisanje menice (Prilog 1).
Zahtev za registraciju menice podnosi se banci neposredno, u dva primerka, od kojih jedan ostaje banci, a drugi, koji banka overava, zadržava podnosilac zahteva, ili se podnosi elektronski, na način koji dogovore banka i podnosilac zahteva.
Uz zahtev za registraciju menice, dužnik banci podnosi na uvid menicu koju registruje, odnosno elektronski dostavlja njenu kopiju.
4. U zahtev za registraciju menice unose se podaci utvrđeni Prilogom 1.
U zahtevu za registraciju meničnog blanketa, koji sadrži samo potpis izdavaoca ili akceptanta (blanko menica) unosi se serijski broj menice, osnov po kome je izdata i iznos iz osnova.
Kod blanko menica kod kojih nije moguće utvrditi iznos iz osnova unosi se samo serijski broj menice i osnov izdavanja.
Ako je dužnik po jednom osnovu izdao više menica, one se u zahtevu za registraciju menice unose pod jednim rednim brojem i vezuju za jedan osnov.
5. Nakon što proveri da li su podaci iz zahteva za registraciju menice identični podacima na menici i da li potpis na menici odgovara potpisu lica koje je kartonom deponovanih potpisa ili na drugi način ugovoren s bankom određeno kao lice ovlašćeno da potpiše menicu - banka prijem zahteva potvrđuje njegovom overom.
6. Posle izdavanja potvrde iz tačke 5. ove odluke, banka Narodnoj banci Srbije elektronski dostavlja podatke za evidentiranje menice u Registru, na način propisan uputstvom kojim se uređuje elektronska razmena podataka za Registar.
Ako je banka pri slanju podataka u Registar načinila grešku, ispravlja ja na način propisan uputstvom iz stava 1. ove tačke.
7. Podatke preuzete od banaka Narodna banka Srbije objavljuje na svojoj Internet stranici, i to narednog dana od dana dobijanja tih podataka.
Kao datum i vreme registrovanja menice/ovlašćenja smatraju se datum i vreme kada su na Internet stranici Narodne banke Srbije objavljeni podaci iz stava 1. ove tačke, čime se dužniku potvrđuje registracija menice/ovlašćenja.
8. Brisanje iz registra vrši se na osnovu zahteva koji može podneti:
1) banka dužnika koja je isplatila menicu/ovlašćenje s računa dužnika;
2) dužnik koji sam poseduje menicu koju je izdao.
Zahtev iz stava 1. ove tačke dužnik iz tog stava podnosi svojoj banci, i to na obrascu Zahtev za registraciju/brisanje menice (Prilog 1), odnosno na obrascu Zahtev za brisanje ovlašćenja (Prilog 2), uz dostavljanje menice/ovlašćenja na uvid.
Izuzetno od st. 1. i 2. ove tačke, kad je banka poverilac, odnosno imalac menice za koju je prestao da važi osnov po kome je izdata (otplaćen kredit, prestalo jemstvo, ugašen račun i sl.) - ta banka dužna je da ovu menicu briše iz Registra i da je nakon toga vrati dužniku koji je tu menicu izdao.
8a. Banka ne može zahtevati od dužnika da overava pečatom zahtev iz tačke 3. ove odluke, menicu ili bilo koji drugi dokument koji se banci podnosi u vezi sa ovom odlukom, osim ako na pismeni zahtev tog lica nije izričito ugovoreno da je banka dužna da odbije dostavljeni dokument koji nije overen pečatom.
Obaveza banke da odbije dostavljeni dokument koji nije overen pečatom neće se smatrati izričito ugovorenom u smislu stava 1. ove tačke kada je predviđena jedino u opštim uslovima poslovanja banke na koje upućuje ugovor zaključen s tom bankom - osim ako dužnik nije u zahtevu iz stava 1. ove tačke izričito tražio da se ova obaveza banke iz opštih uslova poslovanja primenjuje na određeni dokument koji ovo lice dostavlja banci.
9. Menice/ovlašćenja isplaćeni kroz prinudnu naplatu ili povučeni iz prinudne naplate brišu se iz Registra.
Menice/ovlašćenja za koje nije pokrenut postupak prinudne naplate brišu se iz Registra posle isteka osam dana od datuma dospeća menice/ovlašćenja.
Narodna banka Srbije briše menice/ovlašćenja iz Registra kad od nadležnog suda primi rešenje o otvaranju stečajnog postupka nad dužnikom ili rešenje o otvaranju stečaja, potvrđivanju usvajanja unapred pripremljenog plana reorganizacije i obustavljanju stečajnog postupka nad dužnikom ili rešenje o pokretanju postupka likvidacije nad bankom ili društvom za osiguranje, kad je dužnik brisan iz registra kod Agencije za privredne registre, bez obzira na osnov brisanja, kao i kad primi rešenje nadležnog suda doneto u skladu sa odredbama zakona kojima se uređuje menica a koje se odnose na amortizaciju menice.
10. Na Internet stranici Narodne banke Srbije objavljuju se podaci o menicama/ovlašćenjima koji nisu dospeli na naplatu, kao i o onima koji su dospeli a za koje je postupak prinudne naplate u toku, i to sa stanjem od prethodnog radnog dana.
Narodna banka Srbije upisuje u Registar privremenu meru o zabrani izvršenja menice/ovlašćenja na osnovu rešenja nadležnog organa.
11. Brisana.
12. Menice/ovlašćenja po kojima je banka dužnik - banka dostavlja Narodnoj banci Srbije na način propisan uputstvom iz tačke 6. ove odluke.
12a. Prilozi iz ove odluke odštampani su uz tu odluku i njen su sastavni deo.
13. Ova odluka objavljuje se u „Službenom glasniku RS“ i stupa na snagu 1. februara 2012. godine.
3. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“.
3. Dužnik koji je pre dana stupanja na snagu ove odluke s bankom zaključio ugovor na osnovu kojeg je bio dužan da joj dostavlja određenu dokumentaciju iz ove odluke overenu pečatom - može banci podneti zahtev u pismenoj formi da više ne koristi pečat za overu te dokumentacije.
Dužnik je obavezan da uz zahtev iz stava 1. ove tačke dostavi novi karton deponovanih potpisa ili drugi odgovarajući dokument koji je banci neophodan radi postupanja po tom zahtevu - ako banka zahteva od tog lica dostavljanje i ovog kartona, odnosno dokumenta.
Banka je dužna da najkasnije od narednog dana od dana prijema zahteva u skladu sa st. 1. i 2. ove tačke prihvata i dokumentaciju dužnika iz stava 1. te tačke koja nije overena pečatom, odnosno od tog dana ne može odbiti da prihvati određeni dokument ovog korisnika samo zbog toga što nije overen pečatom.
4. Ova odluka objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije“ i stupa na snagu 1. oktobra 2017. godine.
2. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“.