Osnov donošenja: Član 21. stav 1. tačka 5. Zakona o zaštiti konkurencije ("Sl. glasnik RS", broj 51/09)
Donosilac: Savet Komisije za zaštitu konkurencije, na svojoj sednici od 19.11.2009. godine
Povredom konkurencije u smislu člana 9. Zakona o zaštiti konkurencije ("Sl. glasnik RS", br. 51/09; u daljem tekstu: Zakon) smatraju se akti ili radnje učesnika na tržištu koje za cilj ili posledicu imaju ili mogu da imaju značajno ograničavanje, narušavanje ili sprečavanje konkurencije.
Zloupotrebom dominantnog položaja u smislu člana 16. Zakona naročito se smatra:
1. neposredno ili posredno nametanje nepravične kupovne ili prodajne cene ili drugih nepravičnih uslova poslovanja;
2. ograničavanje proizvodnje, tržišta ili tehničkog razvoja;
3. primenjivanje nejednakih uslova poslovanja na iste poslove sa različitim učesnicima na tržištu, čime se pojedini učesnici na tržištu dovode u nepovoljniji položaj u odnosu na konkurente;
4. uslovljavanje zaključenja ugovora time da druga strana prihvati dodatne obaveze koje po svojoj prirodi ili prema trgovačkim običajima nisu u vezi sa predmetom ugovora.
Inicijativu za ispitivanje povrede konkurencije (u daljem tekstu: inicijativa) iz člana 16. Zakona, u skladu sa članom 35. Zakona, mogu podneti sva lica kada raspolažu podacima koje osnovano ukazuju da je izvršena radnja kojom se vrši povreda odredaba Zakona.
Prilikom podnošenja inicijative za ispitivanje povrede konkurencije potrebno je obratiti pažnju na činjenicu da Komisija nije nadležna da odlučuje u određenim slučajevima, a naročito:
- pojedinačnih sporova u vezi ispunjavanja ili kršenja ugovornih obaveza,
- pitanjima iz oblasti zaštite potrošača i nelojalne konkurencije i
- kada državni organi i/ili organi lokalne samouprave obavljaju poslove iz delokruga utvrđenog zakonom i ne učestvuju u prometu robe ili usluga, odnosno ne deluju kao učesnici na tržištu.
Inicijativa obavezno mora da sadrži sledeće podatke:
1. Naziv, sedište i delatnost pravnog lica, odnosno ime, prezime i prebivalište fizičkog lica koje podnosi inicijativu;
2. Naziv, sedište i delatnost učesnika na tržištu koji je, prema navodima podnosioca inicijative, izvršio radnju zloupotrebe dominantnog položaja;
3. Opis radnje, činjeničnog stanja ili prakse koja predstavlja razlog podnošenja inicijative, odnosno kojom je, prema podnosiocu inicijative, izvršena zloupotreba dominantnog položaja, i opis negativnih efekata koji su nastali kao posledica navedene radnje;
4. Isprave, dokumenta, prepisku, komunikaciju putem elektronske pošte, kao i druge dokaze koji potkrepljuju navode iz tačke 3. Uputstva, a naročito:
- Informaciju o postojanju ugovornog odnosa između podnosioca inicijative i učesnika na tržištu koji je, prema navodima podnosioca inicijative, izvršio radnju zloupotrebe dominantnog položaja;
- Informaciju o tome kada je, prema saznanju podnosioca inicijative, izvršena radnja iz tačke 3. Uputstva
5. Osnovni podaci o tržištu na kojem je došlo do navodne zloupotrebe (o kom proizvodu/usluzi je reč i na kojem geografskom području), kako bi Komisija bila u mogućnosti osnovano da pretpostavi da učesnik na tržištu iz tačke 2.2 ima dominantan položaj u smislu člana 15. Zakona. Podaci moraju da sadrže naročito:
- Procenu tržišnog udela na relevantnom tržištu učesnika na tržištu koji je, prema navodima podnosioca inicijative, izvršio radnju zloupotrebe dominantnog položaja i
- Procenu tržišnih udela na relevantnom tržištu njegovih konkurenata.
Pored navedenih elemenata, podnosilac može da navede i dostavi i sve druge podatke i isprave, za koje smatra da mogu biti od značaja za odlučivanje da li po podnetoj inicijativi postoji osnov za pokretanje postupka po službenoj dužnosti pred Komisijom za zaštitu konkurencije.
Ako inicijativa sadrži podatke koje podnosilac smatra poslovnom tajnom, ili ukoliko podnosilac želi da mu se zaštiti identitet, obavezan je da to naznači u inicijativi. Komisija će o navedenim zahtevima odlučiti u skladu sa članom 45. Zakona.
Svaki podnosilac inicijative biće obavešten o ishodu inicijative, u skladu sa članom 35. stav 4. Zakona, u roku od 15 dana od dana prijema iste, a u slučaju da Komisija pokrene postupak, podnosilac inicijative ima pravo da bude obavešten o toku postupka, u skladu sa članom 43. Zakona.
Inicijativom će se smatrati samo podnesak koji je sačinjen u skladu sa ovim uputstvom i u kome se od Komisije izričito zahteva pokretanje postupka ispitivanja povrede konkurencije.
Ovo uputstvo se objavljuje na internet strani Komisije i primenjuje se narednog dana od dana objavljivanja.